مطالعات شهری (Jul 2020)
بررسی رابطه علی محیط ساخته شده و رفتار سفر در الگوهای توسعه ای مختلف تهران: محله منیریه، کوی بیمه و گلستان
Abstract
یافتن ارتباط علی میان مولفه‌های محیط ساخته شده و رفتار سفر حدود دو دهه است که یکی از سئوالات اصلی در حوزه ارتباط میان رفتار سفر و محیط ساخته شده است. خودانتخابی ساکنان که به گرایش مردم برای انتخاب محل زندگی براساس گرایشات و عادات سفرشان مربوط می‌شود، یک مسئله کلیدی است که این رابطه را مخدوش می‌کند. آیا افراد به دلیل تمایل به پیاده‌روی، محله‌هایی با قابلیت پیاده‌روی را برای سکونت می‌گزینند و در نتیجه دلیل بالا بودن سفر پیاده آنها به گرایشات و ترجیحات سفر آنها بازمیگردد و یا برعکس چون در محلات با قابلیت پیاده‌روی سکونت دارند، بیشتر پیاده می‌روند، مسئله‌ای است که در این پژوهش به آن پاسخ داده شده است. در این راستا، این پژوهش، ارتباطات مستقیم و غیرمستقیم میان مولفه‌های کالبدی و غیرکالبدی موثر بر رفتارسفر پیاده را با جمع‌آوری ۲۷۳ پرسشنامه از ساکنان سه محله با الگوهای توسعه‌ای متفاوت مرکزی، متعارف و حومه‌ای در کلانشهر تهران و استفاده از روش تحلیل عاملی و تحلیل مسیر ارزیابی کرده‌است. یافته‌ها حاکی از آن است که در دو محله متعارف و حومه‌ای مولفه‌های محیط ساخته شده از جمله تنوع مقاصد و میزان دسترسی به آنها و دسترسی به حملونقل عمومی و کاهش دسترسی به بزرگراه بر نگرشها و عادات سفر تاثیر گذاشته‌اند. حال آن که در محله مرکزی، مولفه‌های نگرشها و عادات سفر بر مولفه‌های محیط ساخته شده و از سوی دیگر ترجیحات انتخاب سکونت بر فراوانی سفر پیاده تاثیر گذاشته‌اند. با این حال در محله مرکزی، همچنان مولفه محیط ساخته شده (تنوع مقاصد و دسترسی به آنها) تاثیر مستقیم و مستقل بر رفتار سفر پیاده داشته‌اند. بنابراین در مجموع با در نظر گرفتن پدیده خودانتخابی، همچنان مولفه‌های محیط ساخته شده و رفتار سفر پیاده رابطه علی داشته و با تغییر ویژگی‌های آن (افزایش تنوع مقاصد و میزان دسترسی به آنها، افزایش دسترسی به حملونقل عمومی و کاهش دسترسی به بزرگراه) می‌توان این مد سفر را در سطح محلات ترغیب نمود.
Keywords
