اثربخشی درمان فعال‌سازی رفتاری گروهی بر علایم شناختی هیجانی اختلال اضطراب اجتماعی

Abstract

مقدمه: این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی درمان فعال­سازی رفتاری گروهی بر اضطراب و افسردگی، ارزیابی منفی و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی انجام شد. روش­کار: جامعه­ی آماری این پژوهش بالینی، شامل کلیه مراجعه­کنندگان به مراکز خدمات روان­شناسی و مطب­های خصوصی روان­پزشکی با تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی در سطح شهر مشهد بود که در سال 96-1395 در مرکز تخصصی روان­شناسی، 24 نفر از این بیماران به شیوه در دسترس و داوطلبانه انتخاب و به روش تصادفی در گروه­های آزمون و شاهد قرار گرفتند. درمان فعال­سازی رفتاری گروهی طی 8 جلسه 90 دقیقه­ای برای گروه آزمون اجرا شد. ابزار اندازه­گیری شامل پرسش­نامه­های مقیاس اضطراب اجتماعی اسپین (2000)، افسردگی بک-2، مقیاس فرم کوتاه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (1989)، پیامدهای رویدادهای منفی اجتماعی ویلسون و رپی (2005) می­باشد. نمونه­ها قبل و بعد درمان و 3 ماه بعد از گروه­درمانی با رویکرد فعال­سازی رفتاری، مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحلیل آماری داده­ها با تحلیل واریانس با اندازه­گیری­های مکرر انجام شد. یافته­ها: نتایج حاکی از آن است که فعال­سازی رفتاری در هر دو مقطع زمانی ارزیابی بر میانگین نمرات خرده­مولفه­های ترس و اجتناب (از مولفه اضطراب اجتماعی) و مولفه افسردگی و هر دو خرده­مولفه­های ترس از ارزیابی منفی (دیگران و خود) و خرده­مولفه روان­شناختی (از مولفه کیفیت زندگی) به طور معنی­دار اثربخشی داشته (05/0>P) اما بر ناراحتی فیزیولوژیک (از اضطراب اجتماعی) و روابط اجتماعی و رضایت از وضعیت زندگی و سلامت جسمانی (از کیفیت زندگی) اثربخشی معنی­داری نداشته است. در گروه شاهد، هیچ تفاوت معنی­داری در مراحل مختلف یافت نشد. نتیجه­گیری: به طور کلی، فعال­سازی رفتاری بر اضطراب و افسردگی، ارزیابی منفی و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی، تاثیر دارد.

Keywords

• اضطراب اجتماعی
• شناخت
• فعال‌سازی رفتاری
• کیفیت زندگی
• هیجان