شناسایی شاخص های موثر بر تولید و مصرف نانوسلولز در ایران با استفاده از روش دلفی

Abstract

سابقه و هدف: نانوسلولزها با توجه به پتانسیل بالقوه در رشد اقتصادی مورد توجه برخی کشورها قرار گرفته است. بطورکلی با دو روش بالا به پایین (نانوسلولزگیاهی) و پایین به بالا (نانوسلولز باکتری) تولید می‌شوند. این ماده‌ی ارزشمند کاربرد فراوانی در فناوری صنایع مختلف دارد. صنعت نانوسلولز در ایران با توجه به اینکه در مرحله‌ی تحقیق و توسعه قرار دارد هنوز بازار و صنعت آن بخوبی شکل نگرفته و بررسی عوامل موثر بر بازار عرضه و تقاضای آن اهمیت داشته و از اهداف این پژوهش است.مواد و روش‌ها: نانوسلولز با چالش‌هایی در بخش تولید و مصرف مواجه است که با استفاده از روش دلفی معیارها و زیرمعیارهای بسیار مهم موثر در تولید و مصرف آن شناسایی گردید و 10 پرسشنامه براساس روش دلفی با طیف لیکرت طراحی که این نوع پرسشنامه دارای معیارها و زیرمعیارهایی بوده و هریک از گزینه‌ها دارای6 معیار امتیازدهی خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد می‌باشد و به خبرگانی از جمله اساتید متخصص دانشگاهی و شرکت‌های تولیدی و فناوری خصوصی و دانش بنیان در سه مرحله (یا سه راند) ارائه و تکمیل شد تا وضعیت تولید و مصرف نانوسلولز و عوامل موثر بر آن‌ها با استفاده از روش دلفی بررسی و تحلیل گردد.یافته‌ها: نتایج حاصله در معیار " مواد اولیه و محصول" از بین 11 زیرمعیار مهم در راند اول 2 زیرمعیار (توسعه رویکرد - دسترسی به مواد اولیه داخل و خارج استان) که میانگین آنها کمتر از 3 بودند حذف گردیدند و در راند دوم و سوم 9 زیرمعیار باقی ماند. در معیار " اقتصادی و بازاریابی و فروش" از بین 13 زیرمعیار مهم در راند اول 4 زیرمعیار (رضایت مشتری - سیستم فروش - فرصت‌های صادراتی - هزینه حمل ونقل) با میانگین کمتر از 3 حذف گردید و در راند دوم و سوم 9 زیرمعیار باقی ماند. در معیار "رقابتی و زیرساختی" از بین 9 زیرمعیار مهم در راند اول 2 زیرمعیار( قدرت خرید عرضه کنندگان نانوسلولز - قدرت تخفیف عرضه کنندگان نانوسلولز) با میانگین کمتر از 3 حذف و در راند دوم و سوم 7 زیرمعیار باقی مانده و نیز در معیار " فنی انسانی" از بین 10 زیرمعیار مهم در راند اول 3 زیرمعیار (وجود مراکز آموزشی، دانشگاهی و فنی‌حرفه‌ای - تسهیلات زندگی و رفاهی نیروی انسانی - مدیریت منابع انسانی) با میانگین کمتر از 3 حذف و در راند دوم و سوم 7 زیرمعیار باقی ماندند. پایایی آلفای کرونباخ راند اول 825/0 و راند دوم 815/0 و راند سوم 845/0 بوده است.نتیجه‌گیری: شاخص‌های موثر بر تولید و مصرف نانوسلولز در سه مرحله پرسشنامه پرشده توسط خبرگان طی تجزیه و تحلیل معنادار بوده‌ و همچنین در این پژوهش ضریب هماهنگی کندال در راند دوم و سوم 57/0 می‌باشد و حاکی از موثر بودن این عوامل بر تولید و مصرف نانوسلولز در ایران می‌باشد و در فرایند تولید و بازاریابی و عرضه فراورده‌های نانوسلولزی این عوامل مهم و موثر بایستی مدنظر قرار گیرند.

Keywords

• نانوسلولز
• تولید و مصرف
• روش دلفی