Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2005)
İBN CÂMİ‘ (ö. 808) KUREYŞLİ MEŞHUR MUĞANNÎ VE BESTEKÂR
Abstract
Miladi IX. yüzyıl, İslam medeniyetinde mûsikînin bir ilim dalı olarak teşekkül ettiği, icra anlamında bir çok değerli mûsikîşinâsın yetiştiği ve zengin bir repertuarın ortaya çıktığı bir dönemdir. Makalemize konu olan muğannî1 İbn Câmi‘ ise hiç şüphesiz bu yüzyılın en renkli mûsikî simalarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bir Kureyşli olarak soyunun asâleti, fakih (İslam hukukçusu) oluşu, farklı giyimi ve duruşu, içkiye düşkünlüğü, köpek eğitimi ve ticaretiyle uğraşısı gibi birbirinden oldukça farklı ve tezat olan işlerle iştigal etmesi, onu farklı bir kişilik haline getirmiştir. Bununla beraber İbn Câmi‘, dönemin en güçlü birkaç bestekârından biridir. Aynı zamanda dinleyenleri hayrette bırakacak kadar güçlü, tatlı ve yanık bir sese sahiptir. Besteleriyle “romantik ekol”ün kuruculuğunu yapmış ve öğrencileri bu ekolü devam ettirmişlerdir. Bu meyanda onun hayatı, “klâsik ekol”ün savunucusu İbrahim el-Mevsılî (ö. 804) ile tatlı bir rekabet içerisinde geçmiştir. İbn Câmi‘nin biyografisi ve mûsikîsini konu alan makalemizde, onun etrafında gelişen olayları da aktararak dönemin mûsikî yapısıyla ilgili bilgiler vermeyi amaçladık.
