İSTANBUL ve ANTAKYA ŞEHİRLERİNDE DEPREM RİSK AZALTMA ÇALIŞMALARI ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

Günümüzde depremlerin önceden bilinmesi mümkün değildir, fakat depremlere karşı önlemlerin önceden planlanması, yaşanacak can ve mal kayıplarının en aza indirebilmesi için uygulanabilecek en etkin yöntemdir. Bu planlama Afet Yönetim Sistemi bileşeni olan “Risk Yönetimi” çalışmalarının her düzeyde gerçekleştirilmesiyle mümkündür. Bu çalışmada Türkiye’nin tarihte yıkıcı depremlerden etkilenmiş iki şehri olan İstanbul ve Antakya’da deprem risklerinin azaltılmasına yönelik yapılmış çalışmalar karşılaştırılarak bu konuda kat edilen yolun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Kuzey Anadolu Fay hattının hemen kuzeyinde yer alan İstanbul ve Doğu Anadolu Fay hattı üzerinde bulunan Antakya’nın çeşitli kataloglar taranarak ulaşılan tarihsel depremleri ile Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı (AFAD) ve Kandilli Rasathanesi’nden (KRDAE) alınan aletsel dönem depremleri esas alınarak şehirlerin depremsellikleri ortaya konulmuştur. Risk yönetimi safhasında yapılmış çalışmalar hakkında İstanbul ve Antakya şehirlerindeki kurumlar ve bu çalışmalarda görev almış kişiler ile görüşmeler yapılmış elde edilen bilgiler ve araştırmaların karşılaştırmaları yapılarak değerlendirilmiştir. İstanbul gibi büyük bir metropolde gerçekleştirilen risk azaltma ve belirleme çalışmalarının, deprem potansiyeli yüksek bir şehir olan Antakya için gerçekleştirilmediği görülmüştür. Antakya’da, yakın geçmişte fay kırığı oluşturacak herhangi bir büyük deprem yaşanmamış olması, bölgedeki kümülatif enerjinin hâlâ ortaya çıkmadığını, dolayısıyla şehrin mevcut yapı stoku ve zemin özellikleri dikkate alındığında şehrin büyük bir risk altında olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, telafisi mümkün olmayan kayıplar yaşanmadan, deprem risk azaltma çalışmalarının ivedilikle hayata geçirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Keywords

• afet risk yönetimi,
• deprem,
• deprem risk azaltma,
• i̇stanbul,
• antakya.