اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر تعلل ورزی تحصیلی، تاب آوری و افسردگی دانش آموزان پسر دوره متوسطه مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD)

Abstract

مقدمه و اهداف امروزه درمان پذیرش و تعهد یکی از درمان­های رفتاری نسل سوم در زمینه درمان اختلالات دوران کودکی و نوجوانی است که بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با این حال اثربخشی آن، به­ویژه در بین نوجوانان مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش ­فعالی با مشکلاتی چون تعلل­ورزی، تاب­آوری و افسردگی چندان مورد توجه قرار نگرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر تعلل­ورزی تحصیلی، تاب­آوری و افسردگی دانش ­آموزان پسر دوره متوسطه مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) صورت گرفته است. مواد و روش­ ها در پژوهش حاضر طرح نیمه ­آزمایشی پیش­ آزمون-پس ­آزمون با گروه کنترل، 28 دانش­آموز مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش ­فعالی از بین دانش ­آموزان مدارس دوره متوسطه شهر تبریز و با توجه به معیارهای ورود انتخاب شدند و به­ صورت تصادفی در گروه­های آزمایش یا کنترل جایگزین شدند (گروه ACT13 نفر و گروه کنترل 15 نفر). پرسشنامه افسردگی بک و آزمون تعلل ­ورزی تحصیلی سولومون، راث بلوم و آزمون تاب­ آوری کانر، دیویسون بر روی هر دو گروه اجرا شد و سپس دانش ­آموزان گروه آزمایش در 10 جلسه هفتگی انفرادی درمان پذیرش و تعهد شرکت کردند، در حالی که گروه کنترل در این مدت هیچ مداخله ای دریافت نکرد و سپس ابزارهای پژوهش مجددا بر روی همه نفرات اجرا شد. یافته­ ها یافته ها نشان داد اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر تعلل­ورزی حاکی از کاهش تعلل ­ورزی در مرحله پس از درمان بود. در متغیر تاب آوری، دانش ­آموزانی که تحت روان درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفته بودند نسبت به دانش آموزان گروه کنترل افزایش معناداری نشان دادند. همچنین روان درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد در کاهش میزان افسردگی دانش ­آموزان موثر بوده است. نتیجه­ گیری به نظر می­رسد اثربخشی پذیرش و تعهد بر تاب ­آوری، افسردگی و تعلل ­ورزی بوده و نویدبخش است.

Keywords

• پذیرش و تعهد
• تنظیم هیجان
• تاب‌آوری
• افسردگی
• تعلل‌ورزی