Didaktik Manzûmeler Vasıtasıyla Tecvîd Öğretimi

Abstract

Birçok ilmin tahsilinde kaynak eserlerin daha kısa ve öz olarak telifi gelenek hâlini almıştır. Mensûr eserlerden farklı bir dil kullanan didaktik manzûmeler, birçok disipline ait konuları kendine has bir üslup ve tertiple işlemesi, aynı zamanda tahsil gören öğrenciye gerekli olan bilgileri derli toplu bir biçimde bulmasına imkân sağlaması itibariyle eğitim öğretim faaliyetleri çerçevesinde önemli bir görev ifa edegelmiştir. Bilindiği üzere pek çok açıdan cazip yönleri bulunan şiirsel form, eğitim-öğretimde etkili bir iletişim ve nakil vasıtasıdır. İslâm eğitim tarihine göz atıldığında, hemen hemen her aşamadaki tedris faaliyetinde, kısa zamanda ihtiyaç duyulan bilgilerin, şiir formunun avantajlarından istifade etmek suretiyle kullanıldığı görülmüştür. Bu tür ürünlerin ezberlenmesi, öğrencilerin dikkatlerinin dağılmasını ve muhtemel zaman kaybını da önlemiştir. Öyle ki hafızalara aktarılan bazı manzûm eserler, medrese programlarının ana metnini teşkil etmiştir. Tecvîd bilgilerini şiirsel formda telif etme geleneği, bir bakıma eğitim öğretimde önemli yer tutan ezberleme faaliyetlerine yardımcı olmak üzere ortaya çıkmıştır. Bu itibarla tecvîd ilmi zengin bir literatüre sahiptir. Elinizdeki çalışmanın amacı, tecvîd sahasında oldukça rağbet görmüş bazı didaktik manzûm metinleri tanıtmak suretiyle tecvîd muhtevalı didaktik manzûmelerin önemini ortaya koymaktır. Bu çerçevede oldukça zengin bir manzûm literatüre sahip olan tecvîd konulu manzûmelerden bazı örnekler ele alınacaktır.