Dış Ticaret ve Göç İlişkisi Üzerine Bir Çekim Modeli Analizi: Almanya Örneği

Abstract

Küreselleşme sürecinde ülkelerin daha entegre bir yapılanmaya gitmesiyle birlikte ülkeler arasındaki iktisadi faaliyetlerin hacminde olduğu kadar insan hareketliliğinde de önemli artışlar meydana gelmiştir. Konuya Avrupa Birliği kapsamında bakıldığında, birlik içerisinde Almanya’nın bir cazibe merkezi özelliği taşıdığı görülmektedir. Zira 2017 yılı itibariyle birlik içinde en fazla göç alan ülkenin Almanya olduğu, göçün büyük kısmının ise Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinden gerçekleştiği görülmüştür. Teorik açıdan ise bir ülkeye gerçekleşen göçün, o ülkenin dış ticareti üzerinde etkili olduğu bilinen bir olgudur. Çeşitli kanallar aracılığıyla göç, ülkenin gerek ithalatını gerek ihracatını arttırabilmektedir. Bu kapsamda, bu çalışmada Almanya’nın Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinden 2000-2016 döneminde aldığı göçün, ülkenin dış ticareti üzerinde etki yaratıp yaratmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Panel çekim modeli ile gerçekleştirilen analiz sonucunda söz konusu dönemde Almanya’nın adı geçen ülkelerden aldığı göçün ülkenin ithalatı ve ihracatı üzerinde anlamlı bir etki oluşturmadığı bulgusu elde edilmiştir. Buna karşılık, Almanya’nın ihracatı üzerinde ülkelerin Gümrük Birliği’ne üyeliklerinin ve GSYH’lerinin pozitif, kişi başına düşen gelir düzeylerinin ve Almanya ile aralarındaki uzaklığın ise negatif ve istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

• uluslararası göç
• dış ticaret
• avrupa birliği
• panel çekim modeli
• international migration
• foreign trade
• european union
• panel gravity model