PRAWNA DOPUSZCZALNOŚĆ I ŚRODKI RELATYWIZACJI ZAKAZU NADUŻYCIA POZYCJI DOMINUJĄCEJ W POLSCE

Abstract

Na wstępie artykuł przedstawia dwa zasadnicze modele regulacji ochrony konkurencji: system oparty na zakazie i oraz system oparty na tak zwanej kontroli nadużywania, wraz z prezentacją rozwoju historycznego obu modeli na świecie. Zasadniczo model oparty na zakazie stosowania praktyk ograniczających konkurencję polega na wprowadzeniu zakazu o charakterze bezwzględnym (per se). Drugi model opiera się na państwowym nadzorze działalności przedsiębiorców, z państwową ingerencją w tę działalność w razie zaistnienia ograniczenia czy zagrożenia dla konkurencji na rynku. W systemie opartym na zakazie niezbędne jest wprowadzenie określonych mechanizmów relatywizujących zakazy. Wskazana konieczność podyktowana jest tak zarówno względami ekonomicznymi, jak i społeczno-politycznymi. Mechanizmy relatywizacji można podzielić na środki stosowane uprzednio (ex ante) oraz środki stosowane następczo (ex post). Polskie oraz europejskie prawo konkurencji nie zawiera przepisów wprowadzających możliwość relatywizacji zakazu nadużycia pozycji dominującej ex ante, dlatego relatywizacja taka możliwa jest jedynie w drodze aktów stosowania prawa przez organy ochrony konkurencji oraz przez właściwe sądy. Artykuł przedstawia aksjologiczne podstawy relatywizacji, jak również opisuje poszczególne środki wymienionej relatywizacji. Do środków tych należą przede wszystkim doktryny orzecznicze, wypracowane przez judykaturę. Niektóre doktryny mają podstawy w historii stosowania zakazu nadużywania pozycji dominującej, wprowadzenie innych wydaje się wymagać odpowiedniej interwencji ustawodawcy. W tym zakresie artykuł prezentuje wnioski de lege ferenda.

Keywords

• konkurencja
• ochrona konkurencji
• pozycja dominująca
• nadużycie pozycji dominującej