Deegoizacja jako cel wychowania – paradygmat duszy

Abstract

Artykuł traktuje o człowieku jako istocie funkcjonującej w porządku wyobrażonym i zdolnej do tworzenia obrazów. Jednym z tych obrazów jest konstrukt ego przedstawiony w perspektywie psychologii krytycznej Kurta Danzigera oraz psychologii imaginalnej/paradygmat duszy (soul movement) Jamesa Hillmana. Autorzy wprowadzają te dwa podejścia celem zasygnalizowania obszaru badawczego, który potencjalnie może być wykorzystany we współczesnej refleksji nad kategorią wychowania. Analiza krytyczna wskazuje na swoistą redukcję natury ludzkiej i historii człowieka we współczesnej psychologii do historii „ja” i dominacji „ego”. Natomiast koncepcję Hillmana charakteryzuje misja deegoizacji, a więc pozbawienia siły tego fikcyjnego konstruktu, na rzecz realnie istniejącej duszy, która nie tylko ma wymiar przekraczający ego, bo zawiera w sobie wielość innych obrazów, ale także osobowość, a nawet osobę ludzką. Hillman uznaje bowiem za Platonem istnienie anima mundi, czyli ensouled world, która jest szersza i pierwotna wobec nie tylko ego, ale i duszy ludzkiej, a której owa dusza jest składową. Zgodnie z tą perspektywą, w procesie wychowania rolą rodzica i nauczyciela staje się deegoizacja jako warunek stwarzania duszy dziecka (soul-making).

Keywords

• deegoizacja
• perspektywa duszy
• wychowanie
• kurt danziger
• james hillman