Metinler Arası İlişki Bağlamında Orta Çağ Tarih Yazımında İktibas Yöntemi ve Bilgi Deformasyonu

Abstract

Her dönemin olduğu gibi Orta çağ tarih yazıcılığının da kendine özgü bir yazım üslubu vardır. Genellikle iktibas usulüne dayalı bu üslup, kendinden önceki müelliflerin yazdıklarından ilham alarak yeni eserler vücuda getirmeyi öngörür. Orta çağ yazarlarının, bu kontrolsüz iktibas alışkanlıkları tarih yazımında benzer tekrarlara ve bilinçli/bilinçsiz bilgi deformasyonlarına sebep olmuştur. Müellifin etik algısı, beğenilme kaygısı, dini, etnik ya da coğrafi aidiyetleri bir önceki kaynaktan alınan bilgilerin nasıl servis edileceği noktasında önemli belirleyicilerdir. Dönemin baskın ideolojisi ya da iktidarı, çoğu zaman aynı olay veya durumun kendi çağına uydurulması noktasında tarihçinin iştahını kabartmıştır. Bu makalede, orta çağ tarih yazıcılığının temel karakteri ve dönemin kaynaklarında geçen bilgi tekrarları ele alınacak, bu vesileyle bizzat tarihçi eliyle bilginin özünde meydana getirilen deformasyon örnek metinler üzerinden incelenecektir.

Keywords

• ortaçağ tarih yazıcılığı
• tarihsel bilgi
• bilgi deformasyonu
• osmanlının kuruluşu