شیوع مقاومت پلاکتی و عوامل پیشگویی کننده آن در دریافت کنندگان پلاکت

Abstract

مقاله پژوهشی مقدمه: یکی از اصلی‌ترین درمان‌ها جهت کاهش عواقب ناشی از خون‌ریزی به دنبال ترومبوسیتوپنی، تزریق پلاکت است. عدم افزایش متناسب این رده از سلول‌های خونی‌ متعاقب تزریق پلاکت، تحت عنوان مقاومت پلاکتی شناخته می‌شود. هدف از این مطالعه، بررسی میزان شیوع مقاومت پلاکتی و عوامل مؤثر و پیش‌گویی‌کننده‌ی آن می‌باشد. روش‌ها: در یک مطالعه‌ی مقطعی- تحلیلی، 73 بیمار مبتلا به ترومبوسیتوپنی شدید، در زمینه‌ی لوکمی و کم خونی آپلاستیک، در بخش هماتولوژی- انکولوژی دو بیمارستان اصلی ارجاعی شهر مشهد مورد ارزیابی قرار گرفتند. تزریق پلاکت در بیمارانی که پلاکت کمتر از 10000 در هر میکرولیتر خون و یا کمتر از 20000 در هر میکرولیتر و تب بیشتر یا مساوی 38 درجه‌ی سانتی‌گراد داشتند، انجام شد. سطح پلاکت قبل و 60 دقیقه بعد از تزریق این فرآورده‌ی خونی اندازه‌گیری و بعد از محاسبه‌ی سطح بدنی (مترمربع)، میزان افزایش تصحیح شده‌ی پلاکت محاسبه گردید. در صورتی که این میزان بیشتر یا مساوی 10000 در هر میکرولیتر خون بود، عدم مقاومت به تزریق پلاکت محسوب شده و در غیر این صورت مقاومت به تزریق پلاکت در نظر گرفته می‌شد. یافته‌ها: تعداد 55 بیمار (75/3 درصد) مقاومت پلاکتی داشتند. این عارضه در گروهی که تعداد واحد پلاکت بیشتری دریافت کرده بودند شیوع بیشتری داشت. همچنین بیماران با دریافت واحدهای آفرزیس بیشتر، مقاومت پلاکتی کمتری نشان دادند. نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه مقاومت پلاکتی با دریافت واحد پلاکتی بیشتر ارتباط دارد، تزریق پلاکت تنها باید در موارد ضروری و برحسب اندیکاسیون و با ارجحیت واحدهای افرزیس انجام گیرد.

Keywords

• ترومبوسیتوپنی
• تزریق پلاکت
• مقاومت پلاکتی