Praktyka Teoretyczna (Dec 2015)

Rozłam w operaizmie w świetle dynamiki włoskiego ruchu robotniczego w „czerwonym dziesięcioleciu” (1969–1980)

  • Zbigniew Marcin Kowalewski

DOI
https://doi.org/10.14746/prt.2015.1.5
Journal volume & issue
Vol. 15, no. 1
pp. 163 – 214

Abstract

Read online

Operaizm powstał w 1960–1961 roku z inicjatywy Raniero Panzieriego jako nurt radykalnej odnowy teoretycznej marksizmu w walce z obiektywizmem i historyzmem oraz równie radykalnej odnowy strategicznej ruchu robotniczego w walce z dominującym w nim reformizmem. Miał mieć za podstawę materialistyczną lekturę Kapitału „z robotniczego punktu widzenia”. Wkrótce okazało się, że jest głęboko podzielony teoretycznie i politycznie. W 1963 roku w środowisku operaistycznym nastąpił rozłam. Większość skupiona wokół Maria Trontiego oddzieliła się, dokonując antymaterialistycznej rewizji marksizmu i stworzyła metafizykę autonomii robotniczej. Ogromna fala walk robotniczych w latach 1969–1980 przyniosła wyraźne rozstrzygnięcia w fundamentalnych kwestiach spornych, które podzieliły operaistów.

Keywords