بررسی تأثیر آبیاری با آب آلوده بر تجمع فلزات سنگین در گندم و جعفری

Abstract

هدف این پژوهش بررسی اثر آبیاری با آب آلوده بر تجمع مس، آهن، روی، کادمیم و منگنز در دو آزمایش مجزا روی گندم و جعفری طی دو تیمار آب آلوده و آب چاه در منطقة درود فرامان کرمانشاه است. مطالعه روی گندم (ریشه، اندام هوایی و دانه) و جعفری (ریشه و اندام هوایی)، در سه تکرار به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی صورت پذیرفت. تجمع آهن، روی، منگنز و کادمیم در اندام‌های گندم و برای آب آلوده بیش از آب چاه و معنا‌دار بود، ولی از نظر تجمع مس اختلاف معنا‌داری مشاهده نشد. در هر دو تیمار آبیاری افزایش غلظت همة فلزات در ریشه نسبت به سایر اندام‌های گندم معنادار بود. بیشترین مقدار تجمع مس، آهن، روی، کادمیم و منگنز به‌ترتیب 1/33، 3/1554، 85/94، 557/0 و 494 (mg/kg) در ریشة گندم و برای تیمار آب آلوده بود. همچنین، غلظت تمام فلزات سنگین در اندام‌های جعفری در آب آلوده به‌طور معناداری بیشتر بود. در هر دو تیمار آبیاری غلظت مس، آهن، روی و کامیم در ریشه به‌طور معناداری بیشتر از اندام هوایی است، ولی منگنز در اندام هوایی بیشتر بوده است. بیشترین مقدار تجمع مس، روی و کادمیم برابر 3/35، 7/95 و 767/0 (mg/kg) در ریشه و بیشترین مقدار آهن و منگنز 5/588 و 194 (mg/kg) در اندام هوایی جعفری در آب آلوده بود. در نهایت، در گندم و جعفری که با آب آلوده آبیاری می‌شود تجمع فلزات سنگین بیش از شاهد و تجمع آن‌ در ریشه بیشتر بود.

Keywords

• آهن
• روی
• کادمیم
• مس
• منگنز