Ψυχολογία: το Περιοδικό της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας (Jun 2021)
Η Θεραπευτική σχέση στη συστημική ψυχοθεραπεία οικογένειας και ζεύγους: απόψεις σε εξέλιξη
Abstract
Τα συστατικά της σχέσης που αναπτύσσεται μεταξύ θεραπευτή και θεραπευομένου, παίζουν βασικό ρόλο ως προς την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας, ανεξάρτητα από την θεραπευτική προσέγγιση που υιοθετεί ο θεραπευτής. Η θεραπευτική σχέση στο πλαίσιο της συστημικής ψυχοθεραπείας (ΣΨ) οικογένειας και ζεύγους, παρουσιάζει αρκετές ιδιαιτερότητες που σχετίζονται με το ειδικό, «κλασικό», θεραπευτικό πλαίσιο της συστημικής ψυχοθεραπείας, όπου σύνθετες και πολύπλευρες σχέσεις αναπτύσσονται μεταξύ θεραπευτών και μελών μιας οικογένειας, μπροστά και πίσω από τον μονόδρομο καθρέπτη, διαμορφώνοντας ένα δίκτυο «πολλαπλών δεσμών». Οι σύγχρονες απόψεις για τη θεραπευτική σχέση στη ΣΨ έχουν επηρεαστεί από την ανάπτυξη της «δεύτερης κυβερνητικής» στα τέλη της δεκαετίας του ‘80 και την ακόλουθη «γλωσσική στροφή», σύμφωνα με τις οποίες ο θεραπευτής ως μέλος του θεραπευτικού συστήματος συν-διαλέγεται με την οικογένεια και συν-κατασκευάζει μία νέα πραγματικότητα, καθώς η θεραπευτική αλλαγή δεν μπορεί να προκύπτει ως αποτέλεσμα μίας σχέσης διδακτικής / καθοδηγητικής. Σε αυτό το πλαίσιο έρχονται στο προσκήνιο και αποκτούν ιδιαίτερη σημασία οι συγκινήσεις και τα συναισθήματα όλων των μελών του θεραπευτικού συστήματος, ενώ επαναπροσδιορίζεται το ζήτημα της αντίστασης των θεραπευομένων στη θεραπευτική διαδικασία. Η ερευνητική δραστηριότητα γύρω από την θεραπευτική σχέση από συστημικούς θεραπευτές, έχει επικεντρωθεί σε ποικίλες διαστάσεις, όπως στην επίδραση του πλαισίου και των τεχνικών διεξαγωγής της συνεδρίας, στα φαινόμενα ενσυναίσθησης μεταξύ θεραπευτών και θεραπευομένων, στη θεραπευτική συμμαχία που αναπτύσσεται μεταξύ τους, και βασίζεται τόσο σε ποσοτικές όσο και ποιοτικές μεθόδους. Τέλος, οι ψηφιακές πρακτικές στην παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας θέτουν νέες προκλήσεις και προβληματισμούς γύρω από τη διαμόρφωση της θεραπευτικής σχέσης σε καινούργιες συνθήκες συνεργασίας μεταξύ θεραπευτή/ών και θεραπευόμενου/ων.
Keywords
