اطلاعات جغرافیایی (Oct 2011)
تحول ژئومورفولوژى بوتونیر بالخلى در جنوب غربى شهر اردبیل
Abstract
رودخانه بالخلى که با جهت جنوب غربى- شمال شرقى از توده آتشفشانى سبلان سرچشمه گرفته و از وسط شهر اردبیل مى‌گذرد در مسیر خود در جنوب غربى شهر اردبیل از یک منطقه چین خورده عبور مى‌نماید. محور این چین خوردگى تقریباً شمالى- جنوبى مى‌باشد، و رودخانه محور چین خوردگى را بصورت مورب قطع مى‌نماید. عبور رودخانه بالخلى در طى حدود 2 میلیون سال در این منطقه سبب متلاشى شدن و از بین رفتن هسته تاقدیس اوجغاز شده و یک بوتونیر را بوجود آورده است. از آنجا که رودخانه، محور چین خوردگى(جنوبى- شمالى) را بصورت مایل بریده است؛ بنابراین رودخانه نسبت به ساختمان زمین ناموافق مى‌باشد. چون بعد از چین خوردگى منطقه، رودخانه بر روى این ساختار جریان یافته است، پس عدم تطابق رودخانه نسبت به ساختمان زمین‌شناسى از نوع سورمپوزسیون یا تحمیل مى‌باشد. در طى دوران کواترنرى تغییرات سطح اساس و تحول مئاندرهاى رودخانه بالخلى سبب پیدایش و شکل‌گیرى دو شبه کواستا مطبق در کرانه شرقى و غربى رودخانه شده است. با عنایت به اینکه شرایط آب و هوایى و سیستم مورفوژنز در منطقه یکسان مى‌باشد،ماهیت سنگ شناختى و لیتولوژى نقش تعیین کننده‌اى در تحول و تکامل ژئومورفولوژى کواستاهاى فوق ایفا مى‌نمایند.
