اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر پردازش شناختی خودکار

Abstract

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر پردازش شناختی خودکار دانش‌آموزان دختر پایة پنجم دبستان اجرا شد. روش پژوهش شبه آزمایشی، با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود و جامعة آماری شامل دانش‌آموزان دختر پایة پنجم دبستان‌های منطقة 6 آموزش و پرورش شهر تهران بودند، که از میان آن‌ها 24 نفر به شیوة نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (12 نفر) و گواه (12 نفر) قرار گرفتند. از همة دانش‌آموزان دو گروه آزمون استروپ (نگاشت کامپیوتری) گرفته شد. سپس گروه آزمایش در 12 جلسة آموزش ذهن آگاهی، تلفیقی از آموزش‌های عمومی ذهن آگاهی برای کودکان آلیدینا و برنامة اجرایی آموزش ذهن آگاهی در مدارس ابتدایی آمریکا متعلق به کیسر-گرینلند، که بر اساس پروتکل درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی- نسخه کودکان بایر مدل‌سازی شده است، در 8 هفته شرکت کرد. پس از تحلیل کوواریانس داده‌ها، نتایج نشان داد که بین گروه آزمایش و گروه گواه در هر سه مؤلّفه تعداد پاسخ درست ناهمخوان، زمان واکنش ناهمخوان و تداخل تفاوت معناداری وجود دارد. به این ترتیب یافته‌های پژوهش حاضر نشان‌دهندة اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر افزایش انعطاف‌پذیری شناختی و کاهش پردازش شناختی خودکار است.

Keywords

• ذهن آگاهی
• پردازش شناختی خودکار
• انعطاف‌پذیری شناختی
• دانش‌آموزان دختر دبستان