تنش های محیطی در علوم زراعی (Sep 2014)
بررسی تحمل به سرما در تعدادی از اکوتیپ‌های یونجه (Medicago sativa L.) تحت شرایط مزرعه
Abstract
بقاء و سودمندی مزارع یونجه در مناطق سرد متأثر از صدمات سرمای زمستانی است و همه ساله بخش‌هایی از مزارع یونجه بدلیل شرایط زمستانی در معرض خسارت و یا نابودی هستند. در این پژوهش یازده اکوتیپ یونجه به همراه دو رقم شاهد بین‌المللی در ایستگاه تحقیقاتی تیکمه‌داش با اقلیم فراسرد از سال 1387 لغایت 1390 مورد ارزیابی قرار گرفتند. بذور ابتدا در گلدان های انفرادی کشت و سپس بر اساس طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار به مزرعه منتقل شدند. کشت گیاهچه‌ها در مزرعه با فاصله صورت گرفت و صفات مختلف در آنها یادداشت برداری شد. پس از هر بارش برف، سطح مزرعه کاملا پارو گردید تا اثر پوشندگی برف از سطح مزرعه حذف و بوته‌ها در معرض سرمای زمستانه قرار بگیرند. سال اول بعنوان سال استقرار در نظر گرفته شد و یادداشت‌برداری از سال دوم صورت گرفت. تجزیه واریانس صفت درصد زنده مانی نشان داد که بین اکوتیپ‌ها و ارقام آزمایش در صفت درصد زنده مانی بوته‌ها در سال دوم و سوم نسبت به سال اول اختلاف معنی‌دار وجود دارد ولی این صفت در سال سوم نسبت به سال دوم معنی‌دار نبود. این نتیجه نشان داد که بیشترین تلفات بوته‌ها و از بین رفتن آنها در اثر سرما در همان سال اول اتفاق می‌افتد. ارقام رنجر و مائوپا بیشترین تلفات را نشان دادند و بیش از نیمی از بوته آن دو رقم در سال دوم نسبت به سال اول کاهش یافت و بیشترین درصد زنده مانی را اکوتیپ جوشین نشان داد. برای نتیجه‌گیری بهتر، میانگین عملکرد تصحیح شده طی سه سال محاسبه شد و بر اساس نتایج حاصله اکوتیپ‌های بهرمان، جوشین، هوراند، دیزج صفرعلی و الهرد به عنوان برترین اکوتیپ‌های این پژوهش مشخص شدند.
Keywords
