Pojęcie znaku ikonicznego w dziełach wybranych przedstawicieli szkoły lwowsko-warszawskiej: Kazimierza Twardowskiego, Tadeusza Witwickiego, Stanisława Ossowskiego, Mieczysława Wallisa i Leopolda Blausteina

Abstract

DOI: http://doi.org/10.26333/sts.xxvii.19 Terminy „znak ikoniczny” i „obraz” znajdujemy w wielu pracach przedstawicieli szkoły lwowsko-warszawskiej. Już jej założyciel – Kazimierz Twardowski – wielokrotnie wypowiada się na temat obrazu i chociaż nie formułuje teorii obrazu explicite, dostarcza narzędzi do analizy jego struktury, mianowicie odróżnia treść przedstawienia od przedmiotu przedstawienia. Pierwsza teoria obrazu w szkole lwowsko-warszawskiej sformułowana explicite zaprezentowana jest w pracy Stanisława Ossowskiego Analiza pojęcia znaku z 1926 roku. Do pism Twardowskiego i pracy Ossowskiego nawiązuje Tadeusz Witwicki, który bada stosunek treści przedstawienia do przedmiotu przedstawienia (w pracy O stosunku treści do przedmiotu przedstawienia (opublikowanej w 1931 roku) oraz relację między obrazem i przedmiotem odtworzonym (w pracy O reprezentacji, czyli o stosunku obrazu do przedmiotu odtworzonego z 1935 roku). Leopold Blaustein, zainspirowany m.in. pracami Twardowskiego i Husserla, znający poglądy Witwickiego na naturę obrazu, tworzy własną koncepcję obiektu ikonicznego (Przedstawienia imaginatywne. Studium z pogranicza psychologii i estetyki (1930) oraz O naoczności jako właściwości niektórych przedstawień (1931)). W 1933 roku Ossowski publikuje książkę U podstaw estetyki, w której prezentuje teorię obrazu odmienną od wcześniejszej teorii przez siebie stworzonej. Do tej pracy Ossowskiego nawiązuje Mieczysław Wallis w opublikowanej w 1934 roku rozprawie O rozumieniu pierwiastków przedstawiających w dziełach sztuki. Wallis rozwija swoją koncepcję znaku ikonicznego przez całe życie, tworząc najbardziej rozbudowaną teorię znaku ikonicznego w szkole lwowsko-warszawskiej.