Darulhadis İslami Araştırmalar Dergisi (Jun 2022)
Muhadram Şair Lebîd b. Rebîa’nın Hayatı ve Muallakâsındaki Fahr Teması
Abstract
Arap toplumunda önemli bir yeri olan şiir, kökü İslâm öncesine dayanan bir edebiyat türüdür. İslâmiyet’ten sonra da şiir önemini korumaya devam etmiştir. Arap şiirinin bu öneminden olsa gerek, dil âlimleri Arap dili gramerini kurallaştırma yolunda ilk sırada Kur’an’ı esas almakla beraber; ikinci sırada yer alan Arap şiirini referans gösterme konusunda Kur’an’dan daha fazla şiire başvurmuşlardır. Arap edebiyatında fahr teması Câhiliye döneminden itibaren şiirlerde işlenen temalar arasında yer almıştır. Câhiliye döneminin yetiştirdiği en önemli şairler şüphesiz ki muallakâ şairleridir. Bu çalışmada dördüncü muallakâ sahibi olan Lebîd b. Rebiâ el- Âmirî’nin hayatı ve yalnızca muallakâsında işlediği fahr temalı beyitler ele alınacaktır. Muallakâ sahipleri arasında İslâm’ı kabul eden tek şahsiyet olması hasebiyle de Muhadram şairler arasındaki yerini almıştır. Lebîd, Câhiliye döneminde var olan şiir temalarının tamamını yazdığı beyitlerinde işlemiş, özelliklede tasvir ve fahr temaları konusunda temayüz etmiştir. Şair fahr temasını işlerken dönemin bazı şairlerinde olduğu gibi başkalarının beğenisini kazanmak ya da övdüğü şahsiyetlerden maddi kazanç elde etmek gibi bir yola başvurmamıştır. Onun yazdığı fahr şiirleri kabilesinin veya kabile fertlerinin bahse konu olan özelliklerini anlatmak olmuştur. Lebîd’in bu özelliği onu sadece kendi kavminin nezdinde değil diğer Arap kabileleri arasında da saygın kılmıştır.
