Chemical composition, biological activity and utilization of chia seeds (Salviae hispanicae semen)

Abstract

Streszczenie w języku polskim Źródłem nasion chia (Salviae hispanicae semen) jest szałwia hiszpańska (Salvia hispanica L.) Jest to surowiec wyróżniający się bogatym składem chemicznym, określanym jako „health food”. Celem pracy był przegląd piśmiennictwa naukowego dotyczącego tego gatunku, jego składu chemicznego, właściwości biologicznych, znaczenia w diecie, oraz zastosowania w lecznictwie i kosmetologii. Bogaty skład chemiczny - szczególnie wysoka zawartość niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), aminokwasów egzogennych, polifenoli, oraz witamin i biopierwiastków, warunkuje cenne właściwości nasion chia. Surowiec ten posiada udowodnione działanie kardioprotekcyjne, hipotensyjne, przeciwcukrzycowe i przeciwmiażdżycowe. Badanie przeprowadzone na modelach in vitro, na zwierzętach oraz na ludziach wskazują, że nasiona chia mają też właściwości neuroprotekcyjne, przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Najnowsze badania dowodzą również działania immunostymulującego i ich istotnego znaczenia w prewencji chorób nowotworowych. Liczne badania naukowe potwierdzają, że zastosowanie nasion chia może być innowacyjną perspektywą terapeutyczną wykorzystywaną w profilaktyce i leczeniu chorób cywilizacyjnych. Nasiona chia są obecnie surowcem zyskującym na popularności w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym w Europie, w tym w Polsce, nie tylko ze względu na skład chemiczny i aktywność biologiczną, ale i na dostępność. Mimo, że S. hispanica jest gatunkiem o bardzo ograniczonym obszarze naturalnego występowania (Ameryka Środkowa), jest z powodzeniem uprawiany w wielu rejonach świata. Słowa kluczowe: Salvia hispanica, Szałwia hiszpańska, chia, skład chemiczny, badania naukowe, tradycyjna medycyna chińska, zastosowanie w kosmetologii, zastosowanie w terapii, pozycja w przemyśle spożywczym Streszczenie w języku angielskim The source of chia seeds (Salviae hispanicae semen) is Spanish sage (Salvia hispanica L.) It is a raw material distinguished by a rich chemical composition, referred to as ,,health food”. The aim of the study was the review the scientific literature on this species, its chemical composition, biological properties, importance in the diet, and its use in medicine and cosmetology. The rich chemical composition - particularly high content of essential unsaturated fatty acids (EFA), essential amino acids, polyphenols, as well as vitamins and bioelements, determine the valuable properties of chia seeds. This raw material has proven cardioprotective, antihypertensive, anti-diabetic and anti-atherosclerotic properties. Studies conducted on in vitro, animal and human models indicate that chia seeds also have neuroprotective, anti-inflammatory and antioxidant properties. The latest research also proved the immunostimulating effect and its significant role in the prevention of cancer. Numerous scientific studies confirm that the use of chia seeds can be an innovative therapeutic perspective used in the prevention and in the therapy of civilization diseases. Currently chia seeds are a raw material of increasing popular in the food, pharmaceutical and cosmetic industries in Europe, including Poland, not only due to their chemical composition and biological activity, but also due to their availability. Although S. hispanica is a species with a very limited natural habitats (Central America), it is successfully cultivated in many regions of the world. Keywords: Salvia hispanica, Spanish sage, chia, chemical composition, scientific research, traditional Chinese medicine, use in cosmetology, use in therapy, position in the food industry

Keywords

• salvia hispanica
• spanish sage
• chia
• chemical composition
• scientific research
• traditional chinese medicine
• use in cosmetology
• use in therapy
• position in the food industry