Değerler Eğitimi Dergisi (Dec 2020)
Türk Eğitim Sisteminde Değer Arayışı: Yenilenen (2017) İlköğretim Programları Hangi Değerleri Kazandırıyor?
Abstract
Bu çalışmada, 2017 yılında yenilenen ilköğretim programlarında hangi değerlerin yer aldığı incelenmiştir. Nitel desende durum çalışması olarak tasarlanan araştırmada içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, ilköğretim programlarının değer anlayışının iyi insan iyi vatandaş beklentisi üzerine temellendirildiği anlaşılmıştır. İlköğretim programlarının gerek açıklama kısmında gerekse kazanımlarında değerlere yer verilmiş, değerlerin bireyin gelişimindeki önemi üzerinde durulmuştur. İlköğretim programlarında bireyin çok yönlü gelişimine özel vurgu yapılmış, değerlerin birey gelişimindeki önemine değinilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre ilköğretim düzeyindeki 20 dersin öğretim programında yer alan tüm kazanımların %11,83’ü duyuşsal alana hitap eden ve değer içeren kazanımlardan oluşmaktadır. İlköğretim programlarının tamamında 65 farklı değere yer verilmekte olup en fazla önemsenen değer 92 defa tekrarlanan sorumluluk değeridir. Sorumluluk değerini sırasıyla saygı (38), sağlığa duyarlılık (37), adalet (26), kültürel mirasa duyarlılık (25) ve çalışkanlık (25) değerleri takip etmektedir. Bu değerler Millî Eğitim Bakanlığının önemsediği kök değerler ile belirli ölçüde örtüşmektedir. Değer içeren kazanımın en fazla olduğu programlar ise Oyun ve Fiziki Etkinlikler, Beden Eğitimi ve Hukuk ve Adalet programlarıdır. Buna karşın Türkçe ve İngilizce programlarında değer içeren herhangi bir kazanım bulunamamıştır. İlköğretim programlarında yer alan değerler, dini-ahlaki, bireysel, toplumsal, millî, demokratik, bilimsel, ekonomik, çevresel ve estetik olmak üzere 9 farklı değer kategorisi altında toplanarak sınıflandırılmıştır.
Keywords
