Nieznane oblicze katolicko-protestanckiego dialogu w Europie Środkowej? Zapomniane siedemnastowieczne epitafium szwedzkiego króla Gustawa II Adolfa w kolegiacie Świętego Krzyża we Wrocławiu

Abstract

Artykuł przedstawia sensacyjną informację o istnieniu w XVII wieku w kolegiacie św. Krzyża we Wrocławiu epitafium króla Szwecji Gustawa II Adolfa. Zabytek upamiętniający w katolickiej świątyni – swego rodzaju „rozszerzeniu” katedry św. Jana Chrzciciela – filar luteranizmu w Europie bez wątpienia był czymś niezwykłym. O istnieniu epitafium informują dwa niezależne źródła z 1682 i 1694 roku. Nie wiadomo, kto mógł być jego fundatorem ani kiedy ono powstało. W grę wchodzi okres 50 lat od śmierci króla, zmarłego w 1632 roku. Treść łacińskiego napisu upamiętniającego króla-wędrowca, jak go tam określono, wykazuje pewne powinowactwa z poezją katolickiego poety śląskiego Johannesa Schefflera, znanego pod pseudonimem Angelus Silesius (†1677). Jedną z okoliczności sprzyjających powstaniu epitafium mogło być objęcie diecezji wrocławskiej w 1672 roku przez kardynała Fryderyka von Hessen, który wcześniej w Rzymie był tutorem słynnej konwertytki, dawniej królowej szwedzkiej Krystyny, córki Gustawa II Adolfa. Nie wiadomo też, kiedy epitafium króla zlikwidowano. Mogło to się stać już około 1710 roku, kiedy w kościele powstał nowy ołtarz główny, co interpretowano jako reakcję wrocławskiego kleru katolickiego na konwencję w Altranstädt w 1707 roku. Wtedy to kolejny król szwedzki, Karol XII, wstawił się za śląskimi luteranami, tym samym stając się dla katolickich prałatów uosobieniem zła.

Keywords

• Gustaw II Adolf
• Wrocław
• kultura funeralna
• barok
• dialog katolicko-luterański