İç Anadolu'da (Türkiye) Doğal Halofitlerin Peyzaj Tasarımında Kullanılması

Abstract

Bu çalışmada, İç Anadolu bölgesinde yılın büyük bölümünde kuruyan tuzlu bataklıklarda doğal olarak yetişen bazı otsu halofitlerin peyzaj tasarımında kullanılabilirlikleri araştırılmıştır. Araştırma kapsamında 2016 ve 2017 yıllarında Konya, Ankara, Aksaray ve Nevşehir civarında bulunan tuzlu habitatlarda vejetasyon döneminde periyodik olarak alan çalışmaları yapılmış ve halofit bitki türlerine ait fotoğraflar ve herbaryum örnekleri alınmıştır. Seçilen türlerin genel botanik ve ekolojik özellikleri verilmiş, estetik ve fonksiyonel özellikleri dikkate alınarak peyzaj tasarımında kullanım değerleri belirlenmiştir. Araştırma alanında bulunan tuzlu habitatlarda vejetasyon dönemlerinde yapılan saha çalışmaları sonucunda peyzaj tasarımında kullanılabilecek 19 familya ve 38 cinse ait 59 halofit bitki türü tespit edilmiştir. Bu türlerden 25 tanesi Türkiye için endemik olup endemizm oranı %42’dir. 11 tür ile Asteraceae en fazla temsil edilen familya olurken, ardından 9 tür ile Plumbaginaceae ve 8 tür ile Chenopodiaceae familyası izlemiştir. Plumbaginaceae familyasından Limonium cinsi, 8 tür ile peyzaj tasarımında en fazla kullanım potansiyeli olan cins olmuştur. Peyzaj tasarımında en yaygın kullanım alanları, 49 türle çatı bahçelerinde belirlenirken, 31 türle yer koruma ve erozyon önleyiciler izlenmektedir. Çoğu sukkulent olan bu halofit türler hem sulak hem de kurak alanlara iyi adapte olduklarından gelecekte yaşanabilecek küresel ısınma tehdidine karşı kurak ve çorak araziler için sürdürülebilir bir alternatif olacaktır. Bunun yanında çoğu endemik olan bu türlerin peyzaj tasarımında kullanılması aşırı tuzdan çoraklaşmış arazilerin restorasyonu, biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir tarım uygulamaları için büyük önem taşımaktadır.

Keywords

• Landscape values
• Natural halophytes
• Central Anatolia
• Revegetation
• Sustainability