De sprekende zwijger. Willem van Oranje (1934) en het Oranjenationalisme van de jaren 30

Abstract

Op 3 oktober 2022 hield Abel van Oosterwijk, documentalist bij Eye Filmmuseum, onderstaande lezing in het Noord-Hollands Archief in Haarlem. Aanleiding was de tentoonstelling Willem van Oranje door een gekleurde bril over de beeldvorming over Willem van Oranje door de eeuwen heen. In opdracht van Eye Filmmuseum deed Van Oosterwijk onderzoek naar de totstandkoming van de film Willem van Oranje (1934), de eerste lange Nederlandse speelfilm met geluid. Van Oosterwijk toont middels verschillende archiefvondsten aan dat de productie van deze film sterk was ingegeven door het Oranjenationalisme van de jaren 30, en zelfs indirecte banden had met het fascisme. Willem van Oranje krijgt in de film een heldenstatus toebedeeld als de ‘Vader des Vaderlands’.