Yeşilırmak Havzasında İklim Değişim Senaryoları Altında Gelecekteki Sediment Verimi ve Sediment Tutma Kapasitesinin InVEST Model ile Değerlendirilmesi

Abstract

İklim değişikliğinin toprak erozyonu da dâhil olmak üzere daha şiddetli çevresel problemlere yol açması beklenmektedir. Bu araştırmada Yeşilırmak Havzasın da toprak erozyonu yoluyla meydana gelen sediment verimi ve sediment tutma kapasitesi üzerine iklim değişikliğinin etkilerinin InVEST sediment iletim modeli ile incelenmesine yöneliktir. Araştırmada İklim değişikliğinin toprak erozyonu üzerine etkilerinin incelenmesi için GFDL-CM3 (Jeofiziksel Akışkanlar Dinamiği Laboratuvarı İklim Modeli Sürüm III) genel dolaşım modelinin RCP4.5 ve RCP8.5 senaryoları kullanılmıştır. 2070’ li yıllara kadar Yeşilırmak Havzasında referans döneme göre sediment veriminde ve sediment tutunma oranlarında sırasıyla %9,48 ve %12,47 düzeyine varan azalışlar öngörülmüştür. Toprak erozyonu oranlarındaki azalmanın temel sebebi yağış miktarlarındaki düşüşlerden kaynaklanan yağış erozovitesindeki azalmadan kaynaklanmaktadır ve bu azalmanın etkisi sulak alan sistemlerine ve tarım arazilerine olumlu şekilde yansıması öngörülmüştür. Ayrıca, bu araştırma gelecekteki iklim değişikliğinin toprak erozyonuna olası etkilerinin mekânsal ve zamansal olarak tahmin edilmesinde InVEST model yaklaşımının avantajlarına işaret etmektedir.

Keywords

• toprak erozyonu
• iklim değişimi
• invest
• sediment verimi
• sediment tutunması