استفاده از چند آب‌میوه و سبزی به‌عنوان محیط پایه برای تولید نوشیدنی‌های پروبیوتیک غیرلبنی

Abstract

فراورده‌های پروبیوتیک لبنی خطر افزایش کلسترول و عدم تحمل لاکتوز را مطرح می‌سازند. در این تحقیق از آب‌میوه‌ها و سبزی‌های سیب، موز، هویج و گوجه به‌عنوان محیط پایه برای تولید نوشیدنی‌های پروبیوتیک استفاده شد و قابلیت زنده‌مانی دو باکتری اسید لاکتیک لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس و لاکتوباسیلوس پلانتاروم در این محصولات مورد بررسی قرار گرفت. آب‌میوه‌ها و سبزی‌ها با سوسپانسیون‌های باکتریایی تلقیح شدند به‌طوری که سوسپانسیون حاوی CFU/ml 105 از هریک از باکتری‌ها در آب‌میوه‌ها و سبزی‌ها حاصل شد. نمونه‌ها به مدت 72 ساعت در 37 درجه سانتی‌گراد گرمخانه‌گذاری شدند و در فاصله‌های 24 ساعته، pH و تعداد باکتری در هر میلی‌لیتر از آب میوه و سبزی براساس واحد تشکیل‌دهنده کلنی (CFU/ml) تعیین شد. محصولات تخمیر شده به یخچال منتقل شده و زنده‌مانی باکتری‌های اسید لاکتیک طی چهار هفته در 4 درجه سانتی‌گراد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در همه محصولات تلقیح شده با این دو باکتری، میزان pH با گذشت زمان کاهش یافت به‌طوریکه تفاوت ایجاد شده در همه روزها بین دو باکتری مورد مطالعه، معنی‌دار بود (05/0P<). هر دو باکتری اسید لاکتیک توانستند در محصولات تولید شده بدون هر گونه افزودنی به‌خوبی رشد نمایند و به‌طور مناسبی آب‌میوه‌ها و سبزی‌های مورد آزمون را تخمیر نمایند. لاکتوباسیلوس پلانتاروم زنده‌مانی بیشتر را در 4 درجه سانتی‌گراد نشان داد. به‌طور کلی با توجه به رشد مناسب این باکتری‌های اسید لاکتیک در محصولات مذکور و کاهش pH و زنده‌مانی آنها در شرایط نگهداری در 4 درجه سانتی‌گراد، آب‌میوه‌های موز و سیب و آب سبزی‌های هویج و گوجه‌فرنگی می‌توانند سوبسترای مناسبی برای تولید محصولات پروبیوتیک غیرلبنی باشند.

Keywords

• لاکتوباسیلوس پلانتاروم
• لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس
• آب‌میوه و سبزی تخمیری
• نگهداری در سرما
• زنده‌مانی