Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi (Jun 2014)
KAZAKİSTAN’DA ÇAĞDAŞ UYGUR EDEBİYATI, UYGUR YAZAR VE DRAMATURG AHMETCAN AŞİRİ (AŞİROV)
Abstract
Çağdaş Uygur edebiyatı köklü bir geleneğe sahiptir. Çünkü Uygurlar hala eski Türk kültür merkezlerinde yaşamaktadır. Aynı zamanda köklü ve gelenekleşmiş Çağatay edebiyatının mirasçısıdırlar. Tarihi Çağatay edebi dili Doğu Türkistan’da 1950’li yıllara kadar devam etmiştir. Sovyetler Birliğinin kurulmasıyla Uygur Türkleri ikiye bölünmüştür ve bu siyasi bölünme 1950’li yıllarda sosyal hayata ve edebiyata da aksetmiştir. Bundan dolayı Çağdaş Uygur edebiyatı iki farklı kolda gelişmiştir. Bunun birinci sebebi Çin ile Sovyetler Birliğinin ilişkilerinin bozulmasıdır. İkincisi ise buna bağlı olarak sürekli değiştirilen alfabedir. Bugün Doğu Türkistan’da kısmen takip edebildiğimiz bir edebiyat ve temsilcileri vardır. Fakat aynı durumu, Doğu Türkistan dışında gelişen edebiyat için söylemek mümkün değildir. Özellikle Kazakistan sınırları içinde gelişen Uygur edebiyatı bu konuda incelemeye değer mahiyettedir. Çağdaş edebiyatın bütün türlerinde kayda değer eserlerin verildiğine inandığımız Kazakistan’daki Uygur edebiyatı ile ilgili çok bilgiye sahibi değiliz. Çağdaş Uygur Edebiyatının oluşumundan kısaca bahsedilerek Kazakistan’da yaşayan bir Uygur edip üzerinde durulacaktır. Eserleri çeşitli dillere çevrilerek yayımlanmış yazar Çağdaş Kazak edebiyatında da önemli yere sahiptir. Özellikle son dönemde yayımladığı tarihi romanları ile dikkat çeker.
